Nhóm máu đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe mỗi chúng ta. Trong bài viết hôm nay chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu máu hiếm là mái gì? Mang máu hiếm có đáng lo hay không? Hãy cùng theo dõi ngay nhé!

Nhóm máu là gì?

Dựa trên các đặc điểm kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu cùng kháng thể hồng cầu để chia nhóm máu. Hiện nay đã phát hiện khoảng 40 nhóm máu khác nhau, song thực tế có hai hệ nhóm máu quan trọng nhất đó là hệ ABO và hệ Rhesus (Rh).

Hệ nhóm máu ABO

Hệ nhóm ABO gồm 4 loại máu chính là nhóm máu A, nhóm máu B, nhóm máu O và nhóm máu AB.

• Nhóm máu A: Là nhóm máu có các kháng nguyên A bên trên bề mặt hồng cầu và trong máu có kháng thể chống B.
• Nhóm máu B: Là nhóm máu có các kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu và trong máu có kháng thể chống A.
• Nhóm máu AB: Nhóm máu này vừa có kháng nguyên A, vừa có kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu, đồng thời sẽ có kháng thể chống A hay chống B trong máu.
• Nhóm máu O: Là nhóm máu mà hồng cầu không có kháng nguyên A hay B trên bề mặt nhưng lại có cả kháng thể chống A và B ở trong máu.

Đọc thêm: Ăn uống gì để tan máu bầm hiệu quả?

Hệ nhóm Rhesus (Rh)

Cùng với hệ nhóm máu ABO, hệ nhóm Rhesus cũng được xem là hệ nhóm máu quan trọng, trong đó, quan trọng nhất là kháng nguyên D của hồng cầu. Đây là yếu tố quyết định người bệnh có máu “dương” hay máu “âm”. Nếu có kháng nguyên D trên hồng cầu người này sẽ là máu “dương”, còn ngược lại không có kháng nguyên D sẽ là máu “âm”.

Nhóm máu được hình thành từ đâu?

Do các gen mà di truyền từ bố và mẹ, nhóm máu sẽ rõ rệt sau một thời gian ngắn sau sinh. Mỗi người sẽ cho con một gen quy định nhóm máu. Vì thế nhóm máu là yếu tố di truyền từ bố và mẹ.

Xem thêm: 3 mức độ mất máu cấp và chỉ định truyền máu cấp cứu

Nhóm máu hiếm là máu gì?

Nhóm máu hiếm là máu gì thường sẽ phụ thuộc vào tần suất lưu hành nhóm máu trong dân số. Tại Việt Nam, khi đề cập về nhóm máu hiếm hàm ý trong đó nhắc đến nhóm máu hệ Rhesus D(-), tức là máu “âm”.

Nhóm máu Rhesus âm hay Rh(-) trong tổng dân số Việt Nam chiếm khoảng 0.04%. Như vậy, trong 90 triệu người, sẽ chỉ có 36.000 người có máu Rh(-). Tại nhóm người da trắng người mang máu Rh(-) chiếm 15% cao hơn nhiều so với Việt Nam.

Đối với hệ nhóm ABO thì dựa theo thống kê của Viện Huyết Học Truyền Máu Trung Ương, nhóm máu của người dân Việt Nam đang được chia như sau:

• Nhóm máu O chiếm 41.1%
• Nhóm máu B chiếm 30.1%
• Nhóm máu A chiếm 21.2%
• Nhóm máu AB chiếm 6.6%

Chính vì vậy, ở Việt Nam, nhóm máu AB là nhóm máu thuộc hệ ABO hiếm nhất. Song về mặt ý nghĩa thì không cao, vì trong trường hợp cấp bách người có nhóm máu AB có thể nhận được tất cả những nhóm máu khác.

Mang máu hiếm có đáng lo?

Sau khi biết nhóm máu nào hiếm nhất, điều bạn nên quan tâm là những rủi ro có thể gặp phải khi mang một trong các nhóm máu hiếm.

Cụ thể những ảnh hưởng mà máu hiếm mang đến như sau:

Ảnh hưởng đến thai kỳ

Khi mang thai phụ nữ luôn được làm xét nghiệm máu để nắm chính xác nhóm máu.

Trong trường hợp mẹ có nhóm máu Rh- và bố có nhóm máu Rh+ thì dựa theo luật di truyền, có ít nhất 50% con sinh ra sẽ có nhóm máu Rh+ từ người cha. Khi đó, vào lúc mang thai người con mang nhóm máu Rh+ sẽ xảy ra vấn đề nghiêm trọng do sự bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con.

Cơ thể người mẹ sẽ phản ứng sinh ra kháng thể chống lại kháng nguyên Rh(+) có trên bên mặt hồng cầu của con gây tan máu cũng có thể dẫn đến sinh non, sảy thai, thai chết lưu hoặc khi đứa trẻ sinh ra bị thiểu năng trí tuệ. Để có thể ngăn ngừa phản ứng này, người phụ nữ khi mang thai có nhóm máu Rh(-) sẽ được bác sĩ chỉ định dùng một loại thuốc là Rh immunoglobulin (RhIg).

Truyền máu, hiến máu

Khi cần được truyền máu, mất máu do tai nạn hoặc phẫu thuật, không phải khi nào trong kho dữ trữ máu của viện cũng có đủ.

Cần làm gì nếu có nhóm máu hiếm

Bởi vì cơ thể sẽ kích hoạt hệ thống miễn dịch tấn công lại các tế bào máu lạ nên việc nhận máu không đúng nhóm máu theo hệ thống ABO sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng.

Nếu mang nhóm máu hiếm nhất hoặc có yếu tố Rh(-), các bạn nên đến viện và trình bày về nhóm máu của mình. Khi ấy ngân hàng máu sẽ ghi nhận lại thông tin của bạn và lưu lại danh sách những người cho máu hiếm. Hoặc bạn có thể liên hệ với hội nhóm những người cùng nhóm máu để có thể cho và nhận máu khi cần thiết.

Các bạn có thể nhận máu từ người hiến có cùng nhóm máu hoặc nhóm máu tương thích như sau:

• Nếu bạn có nhóm máu A(+): Nhận máu từ người hiến có nhóm máu A(+), A(-), O(+) hoặc O(-)
• Nếu bạn có nhóm máu A(-): Nhận máu từ người có A(-) hoặc O(-)
• Nếu bạn có nhóm máu B(+): Nhận máu từ người có B(+), B(-), O(+) hoặc O(-)
• Nếu bạn có nhóm máu B(-): Nhận máu từ người có B(-) hoặc O(-)
• Nếu bạn có nhóm máu AB(+): Nhận bất kỳ nhóm máu nào.
• Nếu bạn có nhóm máu AB(-): Nhận máu từ người có AB(-), A(-), B(-) hoặc O(-)
• Nếu bạn có nhóm máu O(+): Nhận máu từ người có O(+) hoặc O(-).
• Nếu bạn có nhóm máu O(-): Nhận được máu của người hiến tặng cùng nhóm O(-).

Đối với những phụ nữ đang mang thai, thai kỳ đầu sẽ ít nguy cơ về sức khỏe. Tuy nhiên, các bạn nên tham vấn ý kiến của các bác sĩ sản khoa và huyết học để được theo dõi và điều trị, phòng ngừa cho thai kỳ.

Trên đây là những chia sẻ giải đáp Máu hiếm là máu gì cùng những vấn đề liên quan khác. Mong rằng bài viết hữu ích giúp các bạn hiểu rõ hơn để chuẩn bị sẵn sàng cho những dự phòng cần thiết.